Kandy Esala Perahera

Kandy'deki Esala Perahera, Sri Lanka'daki en eski ve en görkemli Budist festivallerinden biridir. Dansçılar, jonglörler, müzisyenler, ateş üfleyiciler ve süslü filleriyle ünlüdür. Esala ayında (Temmuz veya Ağustos) düzenlenir; bu ayın, Buda'nın aydınlanmaya ulaştıktan sonra verdiği ilk öğretiyi anmak için olduğuna inanılır. Kandy Esala Perahera on gün sürer ve bu süre boyunca çeşitli kutlamalar gerçekleşir. ‘Perahera’ kelimesi, müzisyenler, dansçılar, şarkıcılar, akrobatlar ve diğer sanatçıların, süslü filler ve görkemli alaylarla birlikte dini bir olayı kutlamak için sokaklarda yaptıkları geçit törenini ifade eder.

Kandy'deki Esala Perahera, Kutsal Diş Relikvini ve dört koruyucu Tanrı Natha, Vishnu, Kataragama ve Tanrıça Pattini'yi onurlandırmak için kutlanır. Kandy Maligawa Perahera, sırasıyla Natha, Vishnu, Kataragama ve Pattini 'Devales' (bu tanrılara adanmış tapınaklar) tarafından düzenlenen alaylarla takip edilir; bu tapınaklar Kandy Maligawa'nın (Kutsal Diş Tapınağı) yakınında bulunur.

Kandy Krallığı 1815'te İngilizlere düştükten sonra, Diş Relikvini koruma görevi Budist din adamlarına verildi. Kralın yokluğunda, günlük idari işleri yürütmek için Diyawadana Nilame adlı bir sivil koruyucu atandı. Kandy Esala Perahera Alayı'nın amacı, tanrılardan bereket ve mahsuller için yağmur göndermeleri ve krallığın topraklarını zenginleştirmeleri için dualar sunmaktır.

Bu ritüel, Buda'nın kutsal diş kalıntısının Kandy şehrinin sokaklarında olağanüstü bir görkemle taşınmasıyla gerçekleştirilir. Asya'nın en güzel törenlerinden biri olarak kabul edilir.

İlk ritüel olan ‘Kap Situweema’ (kutsanmış genç bir jak meyvesi ağacının dikimi), Perahera'yı başlatmak için yapılır. Ritüel, astrologlar tarafından belirlenen uğurlu bir zamanda gerçekleştirilir. Jak meyvesi ağacı, sandal ağacı kokulu suyla serpilir ve dokuz çeşit çiçek ile dokuz fitilli bir yağ lambası sunulur. Maha Vishnu Devale'nin (Vishnu Tapınağı) rahibi tüm tanrılar için dualar okur.

Kandy Perahera'nın Tarihi

Antik Seylan Kandy Perahera'sı – Kandy Perahera'nın kökeni, Kalinga Kralı Guhasiva'nın damadı Prens Dantaha ve kızı Prenses Hemamala'nın Kral Kirthisiri Meghawanna (305–331 MS) döneminde Hindistan'dan Sri Lanka'ya gelişiyle başlar. Kral Kirthisiri Meghawanna'nın, Relikvinin Anuradhapura şehri etrafında yılda bir kez dolaştırılması yönündeki emrine uyarak, Esala Perahera, yabancı istilalarla kesintiye uğrasa da ardışık krallar tarafından sürdürülmüştür.

Esala Perahera'nın en dikkat çekici anlatımı, MS 5. yüzyılda Sri Lanka'yı ziyaret eden Çinli hacı ‘Fa Hien’ tarafından yazılan kitapta bulunur. Dravid Krallıkları'nın yaptığı istilalar, krallığın başkentinin Anuradhapura'dan Polonnaruwa'ya, ardından Dambadeniya'ya ve daha sonra diğer şehirlere taşınmasına yol açtı. Her geri çekilmede, Kutsal Diş Relikvini barındırmak için yeni bir tapınak inşa edildi. Sonunda başkent Kandy'ye taşındıktan sonra, Relikvi o zamandan beri rahatsız edilmeden kalmış ve Esala Perahera her yıl düzenlenmeye devam etmiştir.

Kandy Esala Perahera Seyir Galerileri

Kandy Esala Perahera'nın, Esala ve Dalada olmak üzere iki ayrı ama birbirine bağlı Perahera'nın birleşimi olduğuna inanılır. Bu, şık kostümlerle kutlanan çok görkemli bir etkinliktir ve Poya Dolunay Günü'ne bağlı olarak Ağustos ayında yapılır. Esala Perahera'nın MÖ 3. yüzyıla kadar uzandığına ve tanrılardan yağmur dilemek için yapılan bir ritüel olduğuna inanılırken, Dalada Perahera'nın MS 4. yüzyılda Buda'nın Kutsal Diş Relikvi Hindistan'dan Sri Lanka'ya getirildiğinde başladığına inanılır.

Kandy Perahera Geçit Töreninin Sırası

Kandy Perahera, Sri Dalada Maligawa tarafından düzenlenen beş alaydan oluşur; bu, Sri Lanka'nın en kutsal Budist tapınağıdır ve dört Hindu Tanrısı ve bir Tanrıçaya adanmış dört tapınağı da kapsar. Saat 20:00'de, Kutsal Diş Tapınağı'nın alayı olan Maligawa Perahera önde gider ve dört Hindu tapınağının alayları tarafından takip edilir. İkinci alay, Tanrı Natha'ya adanmış olanıdır. Sri Dalada Maligawa'nın karşısında bulunan bu 14. yüzyıl tapınağı, Kandy'deki en eski yapı olarak bilinir.

Üçüncü alay, Tanrı Vishnu'ya adanmıştır. Vishnu Devale, Maha Devale olarak da bilinir ve Natha Devale'nin yakınında bulunur. Dördüncü alay, Kataragama Tanrısı'na adanmış olan Kataragama Devale'den gelir. Kataragama Tapınağı, Kandy'deki Kottugodalle Caddesi üzerinde yer alır. Bu alay, hacı dansçılarının omuzlarında tavus kuşu tüyleriyle süslenmiş yarım daire şeklinde ahşap yapılar taşıdığı Tavus Kuşu Dansı olan Kavadi'yi içerir. Beşinci ve son alay ise Tanrıça Pattini'ye adanmış tapınaktan gelir. Pattini Tapınağı, Natha Devale'nin batısında yer alır.

Maligawa Perahera veya Kutsal Diş Tapınağı'nın Perahera'sı şu şekilde düzenlenir:

Geçit töreninin ön saflarında Kamçı Çatlatıcılar bulunur. Kamçıların baştan sona çatlatılması, alayın gelişini simgeler. Hemen ardından, hem eyaletlerin hem de tapınakların bayraklarını taşıyan Bayrak Taşıyıcılar tek sıra halinde yolun iki tarafında yürür. İlk filin üzerinde, Kandy'deki Kutsal Diş Tapınağı'nın kaydını taşıyan Peramunerala adlı görevli gelir.

Sonraki kısımda, geleneksel davulları ve flütleri çalan Davulcular yer alır. Davulcular coşkulu ritimler çalarken, geleneksel dansçılardan oluşan ekipler etkileyici performanslar sergiler. Davulcular ve dansçılar, fil sorumlusunun liderliğinde devam eder; bu görevli, süslü ve zırhlı bir filin üzerinde bulunur. Antik ve Ortaçağ Sri Lanka'sında, kralın ahırından sorumlu kişi yüksek rütbeli bir bakandı. Bugün bile, Gajanayaka Nilame olarak bilinen fil sorumlusu, otoritesini simgeleyen gümüş bir Ankusa taşır. Ardından, davulcular ve dansçılardan sorumlu ‘Kariyakorawnarala’ adlı görevli bir fil üzerinde gelir. O aynı zamanda Kutsal Diş Tapınağı'ndaki küçük işlerden de sorumludur. Kariyakorawnarala'nın gelişi, büyük gösterinin merkezini başlatır: görkemli altın sandığı ‘Karaduwa’yu taşıyan, süslü ve ışıklarla donatılmış Maligawa Filleri. Bu altın sandık, Buda'nın Kutsal Diş Relikvini içerir.

Bu kutsal görevin önemi o kadar büyüktür ki, filler bile saygı ve ciddiyetle yürür. Filin üzerinde bir şemsiye taşınırken, yürüdüğü yol beyaz kumaşla (pavada) kaplanır. Halk, turistler ve davetliler, Kutsal Diş Relikvini taşıyan fil geçerken ayağa kalkar. Filin ardından yolun her iki tarafında dansçılardan oluşan iki uzun sıra ve ortalarında davulcuların bulunduğu bir grup gelir. Alayın sonunda, Diyawadana Nilame adlı tapınak koruyucusu, krallık dönemine özgü geleneksel kıyafetlerle yürür. Ona mızrak taşıyıcıları, şemsiye taşıyıcıları ve diğer tapınak görevlileri eşlik eder.

Randoli Perahera

Kumbal Perahera'dan sonraki beş gün boyunca Randoli Perahera adı verilen geçit törenleri düzenlenir. Bunlar arasında en görkemli ve en güzel olanı, Altın Tahtırevanlı Randoli Perahera'dır. Bu dönemde Kandy şehri turistler ve halkla dolup taşar.

Bu, on gün boyunca elliden fazla fil ve yüzlerce davulcu, dansçı, şarkıcı ve süslü kıyafetli hacılarla düzenlenen dünyadaki tek Perahera'dır.

Kumbal Perahera

Altıncı gecede Kumbal Perahera başlar ve beş gün sürer. Başlangıçta Devale Perahera, Kutsal Diş Tapınağı'nın önünde toplanır. Ransivige (kubbe benzeri yapı) üzerine yerleştirilen semboller, tapınak yöneticileri (Basnayake Nilames) eşliğinde taşınır. Tüm bu geçit törenlerinde filler, davulcular ve dansçılar yer alır.

Beş gece boyunca “Devale Perahera” adı verilen alaylar dört tapınağın alanında gerçekleştirilir. Her akşam tapınak rahipleri, müzik, davul, bayrak ve mızrak taşıyıcıları ile birlikte kutsal sembolleri eşliğinde alay başlatır.

Önemli anlar top atışlarıyla duyurulur; bu sesler tüm Kandy'den duyulur:

• Devale Perahera'nın başlaması
• Kutsal sandığın filin sırtına yerleştirilmesi
• Dalada Maligawa Perahera'nın başlaması
• Perahera'nın tamamlanması

Devale Perahera

İlk beş gün boyunca, dört koruyucu tanrı Natha, Vishnu, Kataragama ve Pattini'ye adanmış dört tapınakta Devale Perahera düzenlenir. Bu, kral ve halk için kutsamalar sunmak amacıyla yapılır.

Dört Devale

Diğer dört tapınak alayı da aynı sırayla devam eder. Natha Devale'den başlayan ikinci alay, Kandy'nin en eski yapısı olarak bilinir ve 14. yüzyıldan kalmadır. Üçüncü alay, Vishnu Devale'den gelir; Vishnu bir Hindu tanrısıdır ve Maha Devale olarak da bilinir. Ana kapının önünde bulunur. Dördüncü alay, Savaş Tanrısı Skanda ile özdeşleştirilen Kataragama Tanrısı'na adanmış Kataragama Devale'den gelir. Kandy'deki Kottugodalle Caddesi'nde yer alır. Bu alay, hacıların omuzlarında tavus kuşu tüyleriyle süslü yarım daire şeklinde yapılar taşıdığı Tavus Kuşu Dansı'nı içerir.

Beşinci ve son alay, kuraklık ve salgın hastalıklarla ilişkilendirilen Tanrıça Pattini'ye adanmış tapınaktan gelir. Bu, kadın dansçıların yer aldığı tek alaydır.

Tüm Perahera gösterisi üç saatten fazla sürer. Budist ve Hindu ritüellerini, ayrıca Mahayana ve Theravada unsurlarını birleştiren unutulmaz bir kültürel etkinliktir. Aynı zamanda, halkın krala hizmet karşılığında toprak aldığı eski ‘rajakariya’ sistemini de yansıtır.

Son ‘Randoli’ Perahera'nın sonunda, Maligawa Perahera ‘Adahana Maluwa’ya girer ve burada durur. Bu, Kutsal Diş Relikvini Kandy'ye getirirken burada bir gece geçiren Kral Vimaladharmasuriya I (1592–1604) anısınadır.

Modern Perahera

Modern Perahera, Kral Kirthi Sri Rajasinghe (1747–1781 MS) dönemine kadar uzanır. O zamanlar Diş Relikvi krala aitti ve halkın onu görme şansı yoktu.

Ancak Kral Rajasinghe, halkın Relikviyi görüp saygı göstermesi için alayla taşınmasını emretti.

Diya Kepeema ve Gündüz Perahera

Son Perahera'dan sonra, dört tapınaktan alaylar Peradeniya yakınlarındaki Getambe Mahaveli Nehri'nin kıyısına gider. Tapınak rahipleri nehrin ortasına girer ve kutsal suyu nehirden alınan suyla değiştirir. Bu ritüel ‘diya kapeema’ (su kesme) olarak bilinir ve son günün sabahında gerçekleştirilir.

Ardından alaylar Kandy'ye geri döner. Yol üzerinde Katukelle'deki ‘Pulleyar Kovil’de dururlar. Sonra uğurlu bir zamanda Adahana Maluwa'ya ilerlerler ve Maligawa Perahera'ya katılırlar. Tüm alaylar D. S. Senanayake ve King Caddesi boyunca üç kez yürür. Son olarak, Maligawa Perahera tapınağa döner ve diğer alaylar kendi tapınaklarında sona erer. Böylece yıllık Kandy Esala Festivali tamamlanır.