Anuradhapura
Anuradhapura, Anuradhapura Bölgesi içinde yer alan, Kuzey Merkez Eyaleti’ne bağlı Sri Lanka’da bulunan bir şehirdir. Bu kutsal şehir, Buda’nın aydınlanmaya ulaştığı “Aydınlanma Ağacı”nın— kutsal incir ağacının— bir dalının etrafında kurulmuştur. Bu dal, MÖ 3. yüzyılda Budist rahibeler tarikatının kurucusu olan Sanghamitta tarafından buraya getirilmiştir. Anuradhapura, 1300 yıl boyunca siyasi ve dini bir başkent olarak gelişmiş, ancak 993 yılındaki işgalin ardından terk edilmiştir. Uzun yıllar yoğun ormanların içinde gizli kalan bu görkemli alan; sarayları, manastırları ve anıtlarıyla bugün yeniden ziyaretçilere açıktır.
Günümüzde Anuradhapura, dünya genelindeki Budistler için en kutsal şehirlerden biridir. Antik dagobalar, manastırlar, saraylar, yapay su depoları ve kraliyet bahçeleriyle doludur. Sri Lanka’nın eski uygarlığının kalıntılarını barındırdığı için, UNESCO tarafından 1982 yılında Dünya Mirası Alanı olarak “Kutsal Anuradhapura Şehri” adıyla listeye alınmıştır.
Anuradhapura’da Budizm
Anuradhapura, erken dönem Theravada Budizminin önemli bir entelektüel merkeziydi ve Buddhaghosa gibi ünlü Budist filozofların yurduydu. Kral Dhatusena’nın (455–473) hükümdarlığı döneminde Theravada kanonunun yeniden düzenlenmesi yapılmış, aynı zamanda 18 yeni vihara (tapınak kompleksi) inşa edilmiş ve adaya Budizmi getiren Hintli prens-rahip Mahinda adına bir heykel dikilmiştir. Anuradhapura döneminin sonlarında Sri Lanka kraliyet ailesi ve soyluları, Budizmi desteklemek için sanat eserlerini finanse etmiş ve bu eserleri Budist tapınaklarına bağışlamıştır. Karşılığında tapınaklar ve yerel Budist topluluk kralın yönetimini desteklemiştir.
Anuradhapura’daki Özel Yerler:
Sri Maha Bodhi: Anuradhapura’daki bu kutsal incir ağacı, Buda’nın aydınlanmaya ulaştığı orijinal Bodhi ağacının doğrudan bir torunu olarak kabul edilir. Aydınlanmanın sembolüdür ve önemli bir hac merkezidir.
Ruwanweli Seya: Büyük Stupa olarak da bilinen bu antik stupa, Sri Lanka’nın en büyüklerinden biridir. Buda’nın kutsal kalıntılarını barındırır ve önemli bir ibadet yeridir.
Thuparamaya: Sri Lanka’nın en eski stupası olarak kabul edilen Thuparamaya, Buda’ya ait bir kutsal kalıntıyı barındırır. Eşsiz mimari özellikleriyle Budist inananlar için önemli bir tarihi mekândır.
Lovamahapaya: Bronz Saray olarak da bilinen bu antik yapı, önemli bir arkeolojik alandır. Bir manastır kompleksi olarak hizmet vermiştir ve etkileyici antik mimariyi sergilemektedir.
Abhayagiri Dagaba: Bu büyük stupa, Abhayagiri Manastırı’nın bir parçasıydı. Sri Lanka’da Budizmin yayılmasında önemli bir rol oynamış olup büyüklüğü ve tarihi önemiyle tanınır.
Jetavanaramaya: Antik dünyanın en yüksek yapılarından biri olan bu stupa, Buda’nın kutsal kalıntılarını içerir. Mühendislik açısından olağanüstü bir eserdir ve önemli bir hac yeridir.
Mirisaweti Stupa: Bu stupa, Kral Dutugemunu’nun efsanesiyle ilişkilidir. Sri Lanka’nın birliğini simgeler ve önemli bir Budist ibadet ve meditasyon merkezidir.
Lankarama: Bu dairesel stupa, benzersiz mimari özelliklere sahiptir ve eski bir manastır kompleksinin parçasıdır. Sakin bir meditasyon alanı olup büyük tarihî öneme sahiptir.
