Oude inheemse geneeskunde
De Inheemse Geneeskunde van Sri Lanka (IMSL), «Helawedakama», is een uniek erfgoed van het land, dat eeuwenlang van generatie op generatie is doorgegeven via oude medische geschriften. Sri Lanka mag er trots op zijn het eerste land ter wereld te zijn dat systematische ziekenhuizen heeft opgericht. In enkele oude steden van Sri Lanka – Polonnaruwa, Medirigiriya, Anuradhapura en Mihintale – bevinden zich nog steeds de ruïnes van wat velen beschouwen als de eerste ziekenhuizen ter wereld.
Ook vandaag de dag kent Sri Lanka verschillende takken van de inheemse geneeskunde, zoals botbreuken behandelen (Kedumbidum Wedakama), slangbeten genezen (Sarpavisha Wedakama), oogbehandelingen (Es Wedakama), psychiatrie (Unmada Wedakama), en de behandeling van abcessen, wonden en kankers (Gedi-Wana-Pilika Wedakama). Deze behandelingen worden nog steeds als effectief beschouwd en worden door de gemeenschap geaccepteerd. Sarartha Samgrahaya, Vatika Prakaranaya, Deshiya Chikitsa Samgrahaya, Bhaissajjya Manjusa, Oushadha Samgraha, evenals diverse palmbladmanuscripten, behoren tot de belangrijkste geschreven bronnen over de inheemse geneeskunde van Sri Lanka.
Daarnaast bestaan er nog vele waardevolle geneesmiddelen, behandelmethoden, overtuigingen en technieken binnen families die generaties lang mondeling zijn doorgegeven en nog niet zijn gedocumenteerd. Tegenwoordig zijn er in Sri Lanka meer dan 8.000 traditionele artsen geregistreerd bij de Ayurveda Medische Raad van Sri Lanka. Velen van hen werken in provinciale Ayurveda-ziekenhuizen. Sommige artsen behandelen sinds kort met succes nieuwe gezondheidsproblemen zoals kanker en chronische nierziekten van onbekende oorsprong (CKDu), met name in Ayurveda-opleidingsziekenhuizen (3), Ayurveda-onderzoeksziekenhuizen (4), provinciale Ayurveda-ziekenhuizen (56) en centrale Ayurveda-dispensaria (208).
Geschiedenis van Hela Wedakama
Sri Lanka ontwikkelde zijn eigen ayurvedisch systeem, gebaseerd op voorschriften die meer dan 3.000 jaar lang van generatie op generatie werden doorgegeven. De oude koningen, die zelf ook bekwame artsen waren, zorgden voor het behoud en de voortzetting van dit systeem. De meest invloedrijke onder hen was koning Buddhadasa (398 n.Chr.), die de verplichting instelde om toestemming te verkrijgen voordat men patiënten mocht behandelen of medicijnen mocht bereiden volgens de oude tradities.
Oude inscripties op rotsoppervlakken tonen aan dat georganiseerde medische diensten al eeuwenlang in het land bestonden. Sri Lanka claimt zelfs het eerste land ter wereld te zijn geweest dat gespecialiseerde ziekenhuizen oprichtte, met de mogelijkheid om zelfs chirurgische ingrepen bij dieren uit te voeren. Op de berg Mihintale zijn nog steeds de ruïnes te zien van wat velen beschouwen als het eerste ziekenhuis ter wereld. Deze oude ziekenhuislocaties trekken tegenwoordig toeristen aan en symboliseren de traditionele zorg en genezing die destijds zo wijdverbreid waren.
Ayurvedische artsen profiteerden historisch gezien van koninklijke bescherming, wat hen aanzien verleende binnen de sociale hiërarchie van het eiland. Uit deze erfenis stamt een bekend Sri Lankaans gezegde: «Als je geen koning kunt zijn, word dan genezer.» De traditionele geneeskunde raakte grotendeels in verval met de komst van het Europese kolonialisme en de opkomst van moderne medicijnen. In de afgelopen jaren zijn echter steeds meer toeristen op zoek gegaan naar alternatieve remedies voor hardnekkige chronische aandoeningen binnen de traditionele Sri Lankaanse geneeskunde. Bovendien blijft ayurveda, samen met het boeddhisme en andere culturele elementen, een onderdeel van de nationale identiteit en beïnvloedt het nog steeds de democratische politiek en het publieke debat in het hedendaagse Sri Lanka.
Downloads
Een overzicht van onderzoek naar traditionele geneeskunde in Sri Lanka 2015–2019
